IndustriALL Dünya Kadın Konferansı Yapıldı

60 ÜLKEDEN 200 KADININ

KÜRESEL DAYANIŞMASI

IndustriALL Küresel Sendika'nın Dünya Kadın Konferansı 18-19 Kasım 2019 tarihlerinde İsviçre'nin Cenevre kentinde, 60 ülkeden yaklaşık 200 kadının katılımıyla "BİZİM GELECEĞİMİZ, BİZİM SENDİKAMIZ" şiarıyla gerçekleştirildi. İki gün süren konferans boyunca, başta işyerinde şiddet ve taciz olmak üzere, kadınların çalışma yaşamında karşılaştıkları sorunlar, toplumsal cinsiyet eşitsizliği, sendikalarda kadınların durumu farklı ülke deneyimleriyle değerlendirildi, ortak çözüm olanakları üzerinde duruldu. Önümüzdeki döneme ilişkin önemli kararlar alındı.

140 ülkede maden, enerji, imalat (metal, kimya, deri, tekstil vs.) sektörlerinde çalışan 50 milyon işçiyi temsil eden IndustriALL'in örgütlü olduğu sektörlerde, kadınların iş dünyasında ve sendikalarda, 'erkekler tarafından erkekler için' şekillendirilen yapılara uygum sağlanmaya zorlandığı belirtilen konferans çağrı metninde konferansın düzenlenme sebebi "İstihdamda ve sendikalardaki cinsiyet farkının kapatılmasında ilerleme durdu. Sendikalar ve diğerleri tarafından uygulanan tüm stratejilere rağmen, endüstrilerimizde ve sendikalarımızdaki toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik değişimin yavaş ilerlemesi, aynı şeyleri yapmaya devam ederek ilerlemenin gerçekleşmeyeceğini göstermektedir." olarak açıklanıyor

Bu düşüncelerle dünyanın dört bir yanından 200'ün üzerinde kadını biraraya getiren iki günlük IndustriALL Dünya Kadın Konferansı'nın ilk oturumu açılış konuşmalarına ayrılmıştı.

Açılış konuşmaları İsviçre'nin UNIA sendikasından Vania ALLEVA, İsviçre'nin SYNA sendikasından Sabri SHUMACHER, IndustriALL Kadın Komitesi eşbaşkanları Monica VELOSO, Eva ARCOS, IndustriALL başkan yardımcısı Anna FENDLEY ve IndustriALL genel sekreteri Valter SANCHES tarafından gerçekleştirildi. Açılış konuşmalarının ardından, IndustriALL genel sekreter yardımcısı Jenny Holdcroft, konferansın amaçlarını paylaştığı kısa bir konuşma yaptı.

Holdcroft konuşmasında "Mevcut durumu değiştirmek istiyoruz. İlerleme kaydediyoruz, ancak bu yeterli değil. Sendikalarımızı, kadın üyeleri ve farklı kesimlerden üyelerin taleplerine cevap veren, onları çekebilen sürdürülebilir sendikalara dönüştürmek istiyorsak, bugüne kadar kullandığımız yöntemleri değiştirmemiz gerekiyor." dedi. İlk oturumdan sonra kısa bir tanıtım videosuyla devam edildi. Konferansın ikinci bölümünde, IndustriALL Toplumsal Cinsiyet Koordinatörü Armelle Seby, "Viyana 2015 - Cenevre 2019: IndustriALL'un Toplumsal Cinsiyet Eşitliği'ne Yönelik Faaliyetleri" başlıklı sunumu gerçekleştirdi. Sendikalarda toplumsal cinsiyet eşitliğini hayata geçirmek için sendikaların yapısının ve kültürünün değişmesi gerektiğine işaret eden Seby, IndustriALL küresel sendikanın yönetim kademelerindeki kadın oranlarına dair bilgi verdi. Erkek egemen sektörlerde kadınların sendikalara erişiminin azlığına da değinen Seby, bu sorunu aşmak için yapılan örnek çalışmalara işaret etti.

Birinci günün ikinci oturumu, "NE İSTİYORUZ? KAPSAYICI SENDİKALAR İÇİN ÖNGÖRÜLERİMİZ" konusunun görüşüldüğü panel ve genel tartışma oturumuydu.

Oturumda "bugün bildiğimiz modellere dayanarak sendikaların neye benzemesi gerektiği hakkındaki varsayımlarımızı unutmaya ve daha kapsayıcı sendikaların neye benzeyebileceğini hayal etmeye çalışacağız" açıklamasıyla aşağıdaki soruların cevabı arandı:

- Daha kapsayıcı sendikalar için kadınlarla erkekler arasındaki hangi kültürü, değerleri, ilişkileri ve tutumları geliştirmek istiyoruz?

- Karar alma mekanizmalarının kapsayıcı olduğundan emin olmak için sendikaları nasıl yapılandırabiliriz?

- Daha işbirlikçi ve daha kapsayıcı liderlik modelleri nasıldır?

- Kadınlar, liderlikten erkeklerle aynı şeyleri mi bekler?

- Daha fazla kadın liderin ortaya çıkmasını sağlamak için liderlerimizi daha farklı nasıl seçebiliriz?

Moderatörlüğünü ABD'de IUE-CWA sendikasından Laura HAGAN'ın gerçekleştirdiği panelde konuşmacılar Kolombia'da Sintracarbon sendikasından Hildanora Perez Campuzano, IndustriALL başkan yardımcıs Anna Fendley, Hindistan Birleşik Sendika'dan (UU) Sujata Mody ve Ukrayna KVPU sendikasından Natalia Levytska idi.

Kısa bir aradan sonra bölge toplantıları gerçekleştirildi. Her bölge, ayrı olarak biraraya gelerek, konferansta yapılması planlanan tüzük değişikliklerini tartıştı.

Öğleden sonra gerçekleştirilen oturumun başlığı "BUGÜN HANGİ NOKTADAYIZ?" başlığını taşıyordu. "Sendikalarda ve sektörlerde toplumsal cinsiyet eşitliğinin mevcut durumu" konusunun ele alındığı oturumun ilk etkinliği "IndustriALL üyesi sendikalarda toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik faaliyetler"in tanıtıldığı bir video gösterimi gerçekleştirildi. Daha sonra panele geçildi.

Moderatörlüğünü IndustriALL Kadın Komitesi eşbaşkanı Monica Veloso'nun gerçekleştirdiği panele Irak Genel Elektrik Çalışanları Sendikası adına Hashmeya Alsaadawe, Brezilya CNM-CUT sendikası adına Marli Melo do Nascimento, Myanmar Sanayi İşçileri Federasyonu'ndan Khaing Zar Aung, Mauritius CTSP sendikasından Jane Ragoo ve İsveç IF Metall sendikasından Marie Nilsson konuşmacı olarak katıldı.

Sendikaların toplumsal cinsiyet eşitsizliğiyle nasıl savaştığı, başarılı oldukları ve zorlandıkları noktaların ele alındığı panelin amacı, konuşmacı sendika lideri kadınların deneyimlerine bakarak sendika ve sektör olarak hangi noktada bulunduğumuzun ortaya çıkarılmasıydı. Panelde, ayrıca çalışma yaşamında şiddet ve tacize karşı ILO 190'ın onaylama kampanyasının nasıl ilerletilebileceğine de odaklanıldı.

Bir sonraki etkinlik, "KADINA YÖNELİK ŞİDDET: ILO'NUN 190 SAYILI SÖZLEŞMESİNİN UYGULANMASI NASIL SAĞLANIR konulu söyleşiydi. Etkinlikte ITUC adına katılan Maria Tsirantoraki ile soru cevap şeklinde bir söyleşi gerçekleştirildi.

Daha sonra IndustriALL Toplumsal Cinsiyet Koordinatörü Armelle Seby'nin ILO'nun 190 nolu sözleşmesiyle ilgili kısa bir sunumuna geçildi. Armelle Seby, bu sözleşmenin, çalışma yaşamında şiddet ve tacizle mücadelede itici bir güç kazandırdığını belirterek "IndustriALL, çok uluslu şirketlerle yaptığı küresel çerçeve anlaşmalarına sözleşmenin dikkate alınmasını da ekliyor." dedi.

Konferansta, ILO 190'ın onaylanması ve uygulanmasını sağlamak için ortak küresel sendika kampanyasını desteklemeye yönelik IndustriALL icra komitesinin çağrılması kararı da onaylandı.

Aynı oturumda, moderatörlüğünü Güney Afrika Ulusal Metal İşçileri Sendikası'ndan (NUMSA) Ruth Ntlokotse'nin yaptığı panel tartışması yapıldı ve sonuçlar değerlendirildi.

İlk günün bitiminde, dinlenmek ve kadınların kaynaşmasını sağlamak amacıyla bir kokteyl ve müzik gösterisi düzenlenmişti. Kadınlar, Haziran ayında İsviçre'yi sallayan kadın grevi sırasında birkaç gönüllü kadının biraraya gelerek oluşturduğu Nana'n'air kadın korosunun neşeli şarkıları eşliğinde yorgunluk attılar.

Konferansın ikinci gününün programı da ilk gün gibi yoğundu. "Nereye Gidiyoruz" başlıklı ilk oturumda güncel gelişmeler, bu gelişmelerin eşitliğe etkisi ve sendikaların ne yapması gerektiği üzerine yoğunlaşıldı. Çalışma yaşamının geleceğinde kadınlar ve sendikaları konulu panelde Sanayi 4.0'ın etkileri tartışıldı.

Sendikalarımızı dönüştürmek ve eşitlikle donatmak için ne lazım? konulu panelde sendikaların yapılarını ve süreçlerini dönüştürmek için neler yapabileceği, erkek sendikacıların ve yöneticilerin, toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesine nasıl dahil edilebileceği incelendi. Panele katılanlar kendi sendikalarından örnekler de sundular.

Petrol-İş'in bugüne kadar yaptığı ve gelecekte yapmayı planladığı toplumsal cinsiyet çalışmalarını paylaştık

Konferansta oturumlar ve paneller arasında katılımcıların konuşmalarına da olanak verildi. Konferansa Petrol-İş adına delege olarak katılan dergimiz genel yayın yönetmeni Selgin Zırhlı Kaplan da söz alarak Petrol-İş sendikasının bugüne kadar yaptığı toplumsal cinsiyet çalışmalarını, önümüzdeki dört yıllık dönemde bu çalışmaların geliştirilmesi için yapılması planlananları paylaştı.

Kısaca Petrol-İş sendikasında ve örgütlü olduğu işkollarında kadınların durumunu anlatarak konuşmasına başlayan Kaplan, bundan sonraki dönemde yapılması planlanan çalışmaları şu şekilde özetledi:

● Kadın üyelerin güçlendirilmesi ve sendikada aktifleştirilmesi için eğitim, broşür ve etkinlikler düzenlemek.

● ILO'nun 190 sayılı sözleşmesinin ülkemizde onaylanması için gerekli her türlü çalışmada yer almak. Bu konuda farkındalık oluşturmak için sendikada, ve diğer sendikalarla ortak platformlarda etkinlikler planlamak.

● Kadın dergimize ek olarak toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda farkındalık yaratmayı, şiddet ve tacizle mücadeleyi hedefleyen yayınlar çıkartmak.

● Petrol-İş olarak IndustriALL Türkiye Kadın Ağı'nda aktif rol almaya devam etmek.

Konferansta, ayrıca tüm bu bilgilerin ve Petrol-İş Sendikası'nın tüzüğünde, toplusözleşme maddelerinde toplumsal cinsiyet eşitliğine ve şiddetle mücadeleye dair hükümlerin yer aldığı İngilizce broşürümüzü de paylaştık.

KONFERANS EYLEM PLANINDA ÖNE ÇIKAN KARARLARDAN BAZILARI

● Toplumasl cinsiyet eşitliğinin ve kadın haklarının geliştirilmesinin IndustriALL'ün öncelikleri olduğunun belirtilmesi.

● ILO'nun 111, 183 ve 190 sayılı sözleşmeleri dahil olmak üzere kadın haklarının ve cinsiyet eşitliğinin korunmasını ve ilerlemesini teşvik eden uluslararası çalışma standartlarının onaylanması, uygulanması ve dikkate alınmasına çalışmak.

● Çalışma yaşamında ve sendikalarda kadına yönelik şiddetle ilgili mücadele yürütmeye devam etmek.

● İşkollarımızda çalışan kadınların görünürlüğünü arttırmak ve işe alımda engellerle karşılaştıkları mesleklerde kadın istihdamını teşvik edilmesini sağlamak.

● Üye sendikalara toplu sözleşmelerinde toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik çalışmalarında örneğin materyal ve eğitimlerle destek vermek.

● Kadınların sendikalarda eşit katılımını engelleyen sendika kültürleri, yapıları ve karar-alma mekanizmalarını belirlemek ve ele almak.

● Kadınların örgütlenme, eğitim ve toplu pazarlık dahil, kadınların sendikalara katılımını ve temsil edilmesini artırmak için somut önlemler geliştirmek.

● Daha kapsayıcı yöneticilik yapıları ve seçim süreçleri geliştirmek dahil, kadınların sendikalarda yönetici olmalarını teşvik etmek.

● İş sağlığı ve güvenliğine cinsiyete duyarlı yaklaşım geliştirmek.

● ILO'nun 190 sayılı sözleşmesine istinaden, işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği yönetiminde cinsiyete dayalı şiddeti dikkate almalarını talep etmek.

 

"AYNI AMAÇ İÇİN BURDAYIZ"

 

Kadın konferansında dünyanın dört bir yanından kadınlarla söyleşi yapma olanağı da bulduk. Anlattıkları, farklılıklarımızın yanında, kadın olarak ne kadar çok benzer sorunlarımız olduğunu göstermesi bakımından anlamlıydı. Delegelere, sendikalarında ve işkollarında kadınların durumunu ve konferanstan beklentilerini sorduk.

Söyleşiler: Selgin Zırhlı Kaplan

 

NAZMA AKTER BANGLADEŞ Birleşik Giyim İşçileri Federasyonu (SGSF)

Merhaba, adım Nazma Akter, Bangladeş Birleşik Giyim İşçileri Sendikası başkanıyım. Bangladeş'te tekstil alanında çalışan işçileri temsil ediyoruz. 60'tan fazla sendikayı çatımız altında topladık. 11 toplu iş sözleşmemiz var. Federasyonumuzda ve sendikamızda yüzde 70 kadın üyeliği ve yöneticiliği oranını yakalamaya çalışıyoruz. Tüm ülke genelinde 100 binin üzerinde üyemiz bulunuyor. Yaşam kalitesinin ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi için çalışıyoruz. İş güvenliği, cinsel taciz ve istismar konularında mücadelemiz sürüyor.

Sendikamızda kadın üye oranı yüzde 60 civarında. Cinsiyete dayalı şiddetle mücadele ediyoruz, ülkemizde ILO'nun 190 sayılı sözleşmesinin imzalanması için çalışmalar yürütüyoruz. Eşit ücret ve eşit muamele; insana yaraşır iş ve işyerinde saygı için uğraşıyoruz.

Farklı ülkelerde çokuluslu şirketlerde, sendikamızda ve sektörümüzde kadın-erkek eşitliğinin inşası için uğraşıyoruz. Kadınların sesinin daha güçlü çıkması ve daha iyi mücadele yürütebilmeleri için güçlü kadın liderler yetiştirmeyi amaçlıyoruz. Konferanstan beklentime gelince... IndustriALL Küresel sendikadan kadınlara değer verilen ve saygı gösterilen bir ortam yaratacağını bekliyoruz. Kadınların erkeklerle eşit katılım ve eşit konumlara sahip olmalarını istiyoruz. Ve pek çok durumda yaşadığımız gibi, erkekler bir şey yapmasa da yükseliyor, ancak kadın ne kadar güçlü ve aktif de olsa bu pozisyonlara rahatlıkla gelemiyor. Yönetimde yüzde 40 kadın kotasının uygulanmasını istiyoruz. Başkan, ve genel sekreter olmalarını istiyoruz. Cinsiyete dayalı şiddetin sona ermesini istiyoruz. Sendikamızda kadınların güçlenmesini, liderlikte önemli roller almalarını istiyoruz. Küreselleşmeye, militarizasyona, kapitalistleşmeye, dijitalleşmeye karşı tepkimizi buradan bir kez daha dile getirmek istiyorum, çünkü bunların hepsi de en çok kadınları olumsuz etkiliyor. Bunu durdurmak ve artık ayağa kalkmamız gerekiyor.

MARE ANCHEVA KUZEY MAKEDONYA CUMHURİYETİ Makedonya Endüstri, Enerji ve Madencilik Sendikası

Makedonya Endüstri, Enerji ve Madencilik Sendikası (SIER) genel sekreteri ve Uluslararası Metal İşçileri Federasyonu yönetim kurulu üyesiyim. Kuruluşundan beri IndustriALL Güney Batı Avrupa yönetim kurulu üyesiyim. Metal işçileri, metal madencileri, elektrik sanayii, metal işleme sanayii. İşkolumuz erkek egemen bir işkoludur. Sendikamızın örgütlü olduğu işyerlerinde, üyelerimizin ortalama yüzde 15-20'si kadın. Ayrıca toplumsal cinsiyet birimimiz de var. Balkanlar'da kadınların sorunları Türkiye'dekine çok benziyor. Kadınlar, sendika etkinliklerine katılmaktan çekiniyor. Sendikamda yıllardır ikinci kişi konumunda olduğum için şanslı olduğumu düşünüyorum. Birlikte çalıştığım erkek meslektaşlarım eşitlikçidir. Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda bilinçliler ve kadınlara destek veriyorlar. Bu mücadele sadece kadınların değil, herkesin mücadelesidir, işçi hakları meselesidir. Dikkatini çekmek istediğim bir konu, tüzük ve program konusu. Burada genel hatlarıyla tartışıyoruz, sendikalardan gelen temsilciler sendikalarının bakış açısıyla düşünüyor. Benim anlayışıma göre, küresel sendika küresel bir organizasyondur. Elbette bir tüzüğü var, fakat üye sendikaların tüzükleri bu tüzükle uyumlu değil. Üye sendikalar kendi tüzüklerini küresel sendikanın tüzüğüyle uyumlu hale getirmek zorunda. Üye olurken tüzüğün getirdiği yükümlülükleri kabul etmiş oluyoruz. Kelimesi kelimesine uymamız gerekmiyor belki, üye olduğumuz ulusal konfederasyonlar var, onlar da tüzüklerine birebir uymamızı beklemiyor. Her sendikanın kendi kuralları var. Küresel sendikanın da kendi kuralları var ve dünyadaki kadın - erkek dengesini yansıtmalıdır. Bu denge yüzde 50-50 olmalıdır. Kısa vadede bunu elde etmek zor olabilir, ama uzun vadede ana hedefimiz bu olmalıdır.

MARGARET NDAGİLE TANZANYA Endüstri ve Ticaret İşçileri Sendikası (TUICO)

Adım Margaret Ndagile, Tanzanya'dan geldim. TUICO sendikasından geliyorum, Tanzanya Endüstri ve Ticaret İşçileri Sendikası. Sanayi sektöründe, ticaret ve finans, hizmet sektörlerinde olmak üzere dört sektörde örgütlüyüz. IndustriALL üyesi bir sendikayız. IndustriALL yönetim kurulu üyesiyim. Sendikamda sorumlu olduğum konulardan birisi toplumsal cinsiyet işleri. Yani kadınların örgütlenmesi, kadın eğitimleri, kadınların taleplerinin ve sorunlarının toplu sözleşmelere yansıtılmasının sağlanması.

Bu konferanstan beklentim, kadın meselelerinin daha hassas olarak ele alınmasıdır. Konferansta pek çok konu konuşulacak. ILO'nun şiddet ve tacize ilişkin 190 sayılı sözleşmesinin kabul edilmesi bana göre en büyük başarılardan birisi. Dünyadaki bütün kadınların bununla gurur duyması lazım. Bunun için herkes mücadele etti ve sonunda kabul edildi. Bu konferans sırasında ve sonrasında ILO 190'ın kabul edilmesinin kutlanmasını bekliyorum. Ülkelerde bu sözleşmenin imzalanmasına ilişkin farklı stratejilerin geliştirilmesine öncelik verileceğini düşünüyorum.

Benim ülkemde bu sözleşme destekleniyor, ancak bu yeterli değil, bildiğiniz gibi resmi olarak kabul edilmesi gerekiyor. Hükümet yasalara ve politikalara geçirmediği sürece bir anlamı olmayacak. Ama bunun gerçekleşeceğine yürekten inanıyorum.

NOBUKO KESAMARU JAPONYA Temel Endüstri İşçileri Sendikaları Federasyonu (JBU / JCM)

Adım Nobuko Kesamaru, Japonya JBU sendikasından geliyorum. Sendikamızda, yaklaşık 28 bin sendika üyesi kadın işçiyi temsil ediyoruz. Kadınların oranı sendikamızda tüm üyelerin yaklaşık yüzde 10'udur. Toplam üye sayımız 270 bin. Benim sendikamda herhangi bir toplumsal cinsiyet çalışmasıyla ilgim yok. Sendikamın yönetim kurulu üyesiyim. Kadınların sadece kadınlar için değil, tüm işçiler için, erkekler için de bir şeyler yapabileceğini göstermek için burdayım. Bu açıdan sendika üyelerine örnek olmayı umuyorum.

Sendikamızda toplumsal cinsiyet eşitliği komitemiz var. Komitemizde hem kadınlar hem erkekler yer alıyor. Yılda beş toplantı yapıyoruz. Genç kadınlar için eğitim programımız var. Kadın yönetici yetiştirme programı. Ayrıca erkek yöneticilere yönelik toplumsal cinsiyet eğitimimiz de var, toplumsal cinsiyet hassasiyeti oluşturmayı ve toplumsal cinsiyet çalışmalarıyla yapmak istediklerimizi anlamalarını sağlamayı amaçlıyoruz. Sendikamızda 25 kişiden oluşan yönetim kurulu içerisinde iki kadın bulunuyor. Epey düşük anlayacağınız.

LYDIA THANDEKİLE NKOPANE GÜNEY AFRİKA Ulusal Maden İşçileri Sendikası (NUM)

Adım Lydia Nkopane, Güney Afrika'dan geliyorum. Konferansa Ulusal Maden İşçileri Sendikası adına katıldım. Sendikamızın toplam 163 bin üyesi bulunuyor, sayıdan tam olarak emin değilim ama yaklaşık 17 bin kadın üyemiz var. En büyük sorunlarımızdan birisi kadın üyelerimizin azlığı. Kadınlar sendikalara üye olmuyor, farklı ülkelerden gelen çok sayıda kadın işçi var. Onlarla iletişim kurmamız çok zor. 2000 yılında kurulmuş bir kadın komitemiz var. Yani yirmi yıldır mevcut. Üç yılda bir kurul toplantımız yapılıyor ve komite üyeleri yenileniyor. Bu komite, kadın politikalarıyla ilgileniyor. İmzalanan her bir toplu sözleşme anlaşmasında kadınların taleplerinin yer almasını sağlıyor. Elbette sendikalar sadece kadınları temsil etmiyor, ama bazı sektörlerde kadınların korunması için özel önlemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Özellike kadınların azınlıkta çalıştığı, madencilik gibi sektörlerde. Sendikamızda, kadın oranının yüzde onu geçmesi için uğraşıyoruz, 1999'da bununla ilgili başlattığımız bir çalışma var. Yönetim ve temsil kademelerinde de yüzde 40 kotasının uygulanmasına çalışıyoruz. Merkezdeki kadın yapısını tüm şubelerde yaygınlaştırmak istiyoruz. Enerji ve maden işkollarına yönelik eğitimlerimiz var. Bu eğitimler temsilcilere yönelik. Ayrıca cinsiyete dayalı şiddetle mücadeleye yönelik eğitimler de veriyoruz.

 

(Petrol-İş Kadın Dergisi, Sayı 62, Şubat 2020)