İSTİHDAMDA KADINLARIN DURUMU

Türkiye İstatistik Kurumu'nun 15 Şubat 2018'de yayınladığı İşgücü İstatistikleri, Kasım 2016, Kasım 2017 verilerine göre, Türkiye'de 15 ve üstü yaş grubunda 60 milyon 223 bin kişi bulunuyor. Bu sayının 29 milyon 824 bini (% 49.5) erkek, 30 milyon 399 bini (% 50.5) kadın.

İşgücüne Katılım Oranları

İşgücü İstatistikleri, Kasım 2017, mevsim etkilerinden arındırılmamış temel işgücü göstergelerine göre, 15 ve üzeri yaştaki nüfus içerisinde işgücüne katılanların sayısı Kasım 2016'da toplam 30 milyon 781 binden (bu sayı, bu yaş grubundaki nüfusun % 52.1'ini oluşturuyor) Kasım 2017'de 31 milyon 790 bine (% 52.8) çıkarak 1 milyon 9 bin kişi artış göstermiş. İşgücüne katılımdaki artış oran olarak % 0.7'ye tekabül ediyor.

İşgücüne yeni katılan 1 milyon 9 binin 510 bini kadın. Bu sayı, oran olarak % 50.5'e tekabül ediyor.

Kadınların İşgücüne Katılımında % 1.1 Artış

Kasım 2016'yla Kasım 2017 arasındaki dönemde, kadınların işgücüne katılımı 9 milyon 777 binden (% 32.7) 10 milyon 287 bine (% 33.8) çıkmış. Bu dönemde kadınların işgücündeki artışı 510 bin olarak gerçekleşmiş. 510 bin kişilik artış, oran olarak % 1.1'e karşılık geliyor.

2016'nın Kasım döneminden 2017'nin Kasım dönemine kadar istihdam rakamları toplamda 27 milyon 67 binden (% 45.8) 28 milyon 515 bine (% 47.3) artmış. Kadın-erkek toplam 1 milyon 448 bin kişi şeklinde gerçekleşen istihdam artışının oran değeri % 1.5.

İstihdam Edilen Erkek Sayısı Kadınların 2.2 Katı

İstihdamın kadınlar cephesindeki durumuna gelecek olursak: Kasım 2016'da 8 milyon 211 bin olan istihdamdaki kadın sayısı (yani 15 ve üzeri yaştaki 30 milyon 399 bin kadının % 27.5'i), Kasım 2017'de 8 milyon 904 bine çıkarak (% 29.3) 693 bin artış göstermiş.

Kadın istihdamındaki artış % 1.8'e karşılık geliyor. Erkekler için istihdam oranı % 64.6'dan % 65.8'e, % 1.2'lik artış göstermiş. İstihdam edilen erkeklerin sayısı, 19 milyon 612 bin, kadınların 2.2 katı.

Kadınların İşteki Durumları

TÜİK İşgücü İstatistikleri Kasım 2017'de yer alan "Tablo 1: İşteki durum ve ekonomik faaliyete göre istihdam edilenler, Kasım 2016, Kasım 2017"ye göre, istihdamda yer alan 8 milyon 904 bin kadının 5 milyon 808 bini (% 65.2'si) ücretli veya yevmiyeli olarak çalışıyor.

Kadınların % 24.1'i Ücretsiz Aile İşçisi

Aynı tabloya göre, ücretsiz aile işçisi olarak çalışan kadınlar, istihdam edilenler içerisinde % 24.1'lik bir kesimi oluşturuyor. Ücretsiz aile işçisi olarak çalışan kadınların sayısı 2 milyon 142 bin. Erkeklerde ücretsiz aile işçisi olarak çalışanların oranı % 4.

Kadınlar içerisinde istihdamda yer alıp da kendi hesabına çalışanların sayısı 829 bin. Bu sayı oran olarak % 9.3'e tekabül ediyor. Kendi hesabına çalışan erkeklerin oranı % 20.5 olarak veriliyor.

İstihdam edilen kadınlar içerisinde son kesimi ise işverenler oluşturuyor. İşveren olarak çalışan kadınların sayısı 125 iken, bu sayı oran olarak 1.4'e karşılık gelmektedir. Erkeklerde işveren olarak istihdamda yer alanların oranı % 5.8. İşveren erkeklerin sayısı, kadınların sayısının yaklaşık 9 katı.

Ekonomik Faaliyetlere Göre Dağılım

Kasım 2017'de istihdama katılan 8 milyon 904 bin kadının % 26.8'ine karşılık gelen 2 milyon 382 bini tarımda çalışırken, % 73.2'si, yani 6 milyon 522 bini genel olarak sanayi, inşaat ve hizmetler sektörü şeklinde bölümlenen tarım dışı alanda istihdam ediliyor.

Kadınlar En Çok Hizmetler Sektöründe Çalışıyor

Buna göre, 6 milyon 522 binlik tarımdışı faaliyet içerisinde yer alan sanayi alanında istihdam edilen kadınların sayısı 1 milyon 309 binken inşaat sektöründe istihdam edilen kadın sayısı sadece 84 bin.

Tarımdışı alanda en büyük kesimi hizmetler sektörü oluşturuyor. Hizmetler sektöründe çalışan kadınların sayısı 5 milyon 129 bin, oranı ise % 57.6.

Erkeklerin hizmetler sektöründe çalışma oranı % 53.3 olarak veriliyor. Sonuç olarak, toplamda istihdam edilen 28 milyon 515 bin kişinin % 54.6'sını oluşturan hizmetler sektöründe istihdam edilen toplam 15 milyon 580 bin kişinin 10 milyon 451 bini (% 67'si) erkek, 5 milyon 129 bini (% 33)
kadın.

Eğitim Durumuna Göre İşgücü Durumu

İşgücü istatistiklerinin "Eğitim durumuna göre işgücü durumu, Kasım 2016, Kasım 2017" tablosuna göre, Kasım 2017'da işgücüne katılan 10 milyon 287 bin kadının eğitim durumuna baktığımızda, işgücüne en fazla oranda katılım gösteren eğitim durumunun, % 73.2 ile yökseköğretim mezunlarının olduğunu görüyoruz. İkinci sırada % 42.6 ile mesleki veya teknik lise mezunu kadınlarda işgücüne katılım gerçekleşmiş. Üçüncü olarak işgücüne katılım oranı % 32.3 ile lise mezunu kadınlarda gerçekleşmiş. Lise altı eğitimli kadınlarda işgücüne katılım oranı % 28.2, okur-yazar olmayan kadınlarda ise işgücüne katılım oranı en düşük: % 16.

Eğitim Durumuna Göre İstihdama Katılım Oranları

Aynı tabloya göre, yükseköğretim mezunu kadınlarda istihdama katılanların oranı % 73.2; mesleki veya teknik lise mezunu kadınlarda istihdama katılım oranı % 72.8; lise mezunu kadınlarda % 64.3; lise altı eğitimli kadınlarda istihdama katılanların oranı % 63.2; istihdama katılanlar içerisinde en düşük oranı okur-yazar olmayan kadınlar oluşturuyor: okur-yazar olmayan kadınlar içerisinde istihdama katılanların oranı % 29.

İşsizlik ve Kadınlar

Mevsim etkilerinden arındırılmamış temel işgücü göstergelerine göre, Kasım 2016'dan Kasım 2017'ye işsizilkte kadın-erkek toplamda 3 milyon 715 binden 3 milyon 275 bine gerileme sözkonusu.

Erkekler için işsizlik oranı Kasım 2017 için % 8.8 (1 milyon 892 bin kişi) olarak verilirken, kadınlar için % 13.4 olarak verilmiş. Buna göre, işgücüne dahil olan 10 milyon 287 bin kadının 1 milyon 383 bini işsiz.

Genç Kadınlarda İşsizlik % 25

15-24 yaş aralığındaki genç nüfus için toplamda işsizlik oranı % 19.3, genç erkekler için bu oran % 16.2 olarak verilirken, genç kadın işsizliği % 25 olarak veriliyor.

Hem erkeklerde hem kadınlarda en fazla işsizlik hizmetler sektöründe meydana gelmiş. Buna göre, toplam 1 milyon 383 bin işsiz kadının 838 bini, yani % 60.6'sı daha önce hizmetler sektöründe çalışıyordu; sanayi sektöründe çalışırken işsiz kalan kadınların sayısı 182 bin (% 13.2); tarımda işsiz kalanların sayısı 59 bin, oranı % 4.3; en düşük işsizlik kadınlar için inşaat sektöründe gerçekleşmiş: Sayı olarak 16 bin, oran olarak % 1.2.

İşsiz Kadınların % 28.5'i Uzun Süredir İşsiz

İş arama sürelerine göre işsizlerin dağılım tablosuna bakacak olursak, Kasım 2017 itibariyle 1 milyon 383 bin olan işsiz kadının 989 bini (% 71.5'i) bir yıldan daha az süredir işsiz iken 394 bini, yani % 28.5'i bir yıldan daha uzun süredir işsiz. Tabloya göre, 34 bin kadın 3 yıldan da uzun süredir işsiz.

Eğitim Durumuyla İşsizlik Oranları Arasındaki İlişki

Eğitim durumuna göre işsizlik oranlarına baktığımızda en fazla oranı lise mezunu kadınlarda görüyoruz. Buna göre, lise mezunu kadınlarda işsiz olanların oranı % 20.4; mesleki veya teknik lise mezunu kadınlarda işsizlerin oranı % 20.2; yükseköğretim mezunu kadınlarda işsiz olanların oranı % 16.6; lise altı eğitimlilerde % 10.5 ve son olarak okur-yazar olmayan kadınlar içerisinde işsiz olanların oranı % 3 olarak veriliyor.

İşgücüne Dahil Olmayanların % 71'i Kadın

Türkiye'de Kasım 2017 itibariyle işgücüne katılmayan 28 milyon 433 bin kişiden 20 milyon 112 bini kadın (% 71). İşgücüne katılmayan 20 milyon 112 bin kadının 1 milyon 319 binini, oran olarak % 6.6'sını iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar oluşturuyor. İşgücüne dahil olmayan kadınların % 13'ünün dahil olmama sebebi engelli veya hasta olduğu için çalışamaz halde olmaları. Bu durumda olan kadınların sayısı 2 milyon 613 bin.

11 milyon Kadın Ev İşleri Nedeniyle İşgücüne Dahil Değil

Eğitim nedeniyle işgücüne dahil olmayan kadınların sayısı 2 milyon 334 bin (işgücüne dahil olmayan kadınların % 11.6'sı). 1 milyon 86 bin kadın (% 5.4'ü) emekli olduğu için; 11 milyon 160 bini (%55.5'i) ev işleriyle meşgul olduğu için işgücüne dahil olmuyor. (Kaynak: tuik.gov.tr)

İŞ KAZALARI İSTATİSTİKLERİ

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi'nin düzenli olarak tuttuğu iş cinayetleri istatistiklerine göre, 2017'de en az 2006 işçi çalışırken hayatını kaybetti.

Ölüm nedenleri şöyle: 446’sı trafik, servis kazası, 347’si ezilme, göçük, 317’si yüksekten düşme, 183’ü kalp krizi, beyin kanaması, 164’ü şiddet ve 135’i elektrik çarpması.

İşkollarına göre dağılımlar: 453’ü inşaat, 385’i tarım, 272’si taşımacılık, 154’ü ticaret, büro, 116’sı metal, 93’ü madencilik, 89’u belediye ve 65’i enerji.

Ölenler arasında, çoğu Suriyeli olan 88 göçmen işçi de bulunuyor. Ayrıca, 18'i 15 yaşından küçük olan 60'ı çocuk işçi de iş kazalarında ölenler arasında bulunuyor. (Kaynak: www.guvenlicalisma.org)

ŞİDDET ve KADINLAR

Bianet'in basın ve medya haberlerinden derleyerek tuttuğu şiddet çetelesine göre, 2017’de erkekler 286 kadın ve kız çocuğunu öldürdü, 101 kadına tecavüz etti, 248 kadını taciz etti, 377 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu, 418 kadına şiddet uyguladı. (Kaynak: bianet.org)

2018'in başında da şiddet durmadı, Ocak ayında 13 kadın öldürüldü. 5 Kadın tecavüze, 12 kadın tacize uğradı. 30 kız çocuğu cinsel istismara uğradı, 41 kadın yaralandı. (Kaynak: bianet.org)

YAŞLILIKTA KADINLARIN DURUMU

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) yılda bir kere yayınladığı İstatistiklerle Yaşlılar raporunun son olarak 16 Mart 2017'de yayınlanan ve 2016 verilerini içeren sayısına göre, Türkiye'de yaşlı nüfus oranı son beş yılda % 17.1 oranında arttı.

Yaşlı Nüfusun % 56'sı Kadın

Kadınlarda Yaşlılık Oranı % 9.4

Aynı tabloya göre, kadınların toplam nüfusu 39 milyon 771 bin 221 içerisinde yaşlılık oranı % 9.4 iken erkeklerde bu oran % 7.3 olarak veriliyor.

Beklenen Ömür 80.7 Yıl

Raporun "Yaşa ve cinsiyete göre beklenen yaşam süresi" tablosuna göre erkeklerde beklenen ömür 75.3 yıl iken kadınlarda 80.7 yıl olarak veriliyor. (Kaynak: TÜİK Hayat Tabloları, 2013-2015)

Aynı tabloya göre, 65 yaşına gelmiş bir bireyin ortalama olarak kalan ömrü 17.8 yıl olarak öngörülürken, erkekler için bu süre 16.1, kadınlar için 19.4 yıl olarak öngörülüyor.

Yaşlılıkta Eğitim Durumu

İlkokul mezunu yaşlı nüfus sayısı 2 milyon 739 bin 544. Bu sayının 1 milyon 243 bin 134'ü kadın (% 34.7), 1 milyon 496 bin 410'u erkek (% 53.7). Ortaokul veya dengi okul mezunu yaşlı kadınların oranı % 3.3, erkeklerin % 7.7; Lise veya dengi okul mezunu yaşlı kadınların oranı % 3.9, erkeklerin oranı % 7.7; yükseköğretim mezunu yaşlı kadınlar % 2.7 oranında, erkekler ise % 8.9 oranında yer alıyor.

Yaş ve Medeni Durum

"Cinsiyet ve yasal medeni duruma göre yaşlı nüfus ve oranı, 2012-2016" başlıklı altıncı tabloda yer alan verilere göre, 2016'da hiç evlenmemiş olan 65 yaş üstü kadınların sayısı 89 bin 228, bu sayının oran olarak karşılığı % 2.4. % 44'ü evli, % 3.3'ü boşanmış, % 50.4'ü ise eşini kaybetmiş.

İŞÇİ EYLEMLERİNDE KADINLAR

Geçtiğimiz sayıda 2016 raporuna yer verdiğimiz Emek Çalışmaları Topluluğu, 2017 için İşçi Sınıfı Eylemleri raporunun tamamını yayınlamasa da yılın ilk altı ayını kapsayan bir taslak rapor yayınladı.

Rapora göre, 2017'nin ilk altı ayında işyeri temelli olmayan vaka sayısı 140, işyeri temelli vaka sayısı 198 olmak üzere toplam 338 vaka meydana geldi.

İşyeri temelli 198 eylem içerisinde 437 tekil eylem meydana gelirken, bu eylemlerin 23'ü dayanışma eylemi, 136'sı ise genel eylem olarak kayda geçildi.

Eylemlerin % 33'ünde Kadınlar Görünür Şekilde Mevcut

Tabloya göre, sadece erkeklerin katıldığı eylemler % 37 oranında gerçekleşirken, erkek ağırlıklı eylemler % 26, kadın-erkek katılımının eşit olduğu eylemler
% 24, kadın ağırlıklı eylemler % 5, sadece kadınların katıldığı eylemler ise % 5'lik bölümü oluşturuyor. Eylemlerin
% 4'ünde katılımın cinsiyete göre
dağılımı bilinmiyor.

Eylemlerin % 3'ü Toplumsal Cinsiyete İlişkin

Eylemlerin nedenlerine göre yapılan dağılımda da toplumsal cinsiyete ilişkin sebeplerle gerçekleştirilen eylemlerin oranı, tüm eylemlerin içerisinde % 3'lük bir kesimi oluşturuyor.

Toplumsal cinsiyete ilişkin eylemlerin istihdam türlerine göre dağılımına baktığımızda ise, özel kadrolular içerisinde toplumsal cinsiyete ilişkin eylemler % 3'lük bir kesimi oluşturken, memur eylemlerinde bu oran % 5 olarak veriliyor. (Kaynak: emekcalisma.org) [SZK]