Petkim ihalesiyle Tüpraş'ın ilk ihalesi birbirine benziyor | Güngör Uras-Milliyet

Büyüklerimiz, "Hafıza-i beşer nisyan ile maluldür" derler. (Türkçe anlatımla: İnsan hafızasında unutma hastalığı vardır.)
 

Böyle olmasaydı, Petkim ihalesi ile Tüpraş'ın ilk ihalesinin ne kadar benzediğini hatırlar, "Biz bu filmi görmüştük" derdik.
 

Petkim'e en yüksek fiyatı (2 milyar doları) ödemeyi taahhüt eden TransCentralAsia ismini taşıyan grup hakkında yeterli bilgi yok. Sadece Kazak-Rus ortaklığı olduğu söyleniyor. Bu arada Petrol-İşihalenin iptali davası açıyor.

Tabela şirketine satmıştık

Bundan 3 yıl önce Tüpraş'ın ilk ihalesinde olanları ve ihalede en yüksek fiyatı veren Efremov Kautschuk isimli şirketin macerasını hatırlatayım da, bakınız, iki ihale arasında ne kadar da çok benzerlik var.
 

Koç grubu Eylül 2005'te Tüpraş'ın yüzde 51'ini almadan önce, Tüpraş için bir ihale daha yapılmıştı. 2004'teki ilk ihalede Tüpraş'ın yüzde 61 hissesinin Efremov Kautschuk isimini taşıyan ve Tatarların hâkimiyetinde olduğu söylenen bir şirkete 1 milyar 302 milyon dolara satılmıştı. (Dikkat buyurunuz: Yüzde 61 hisse 1.3 milyar dolara satılıyordu. Daha sonra yüzde 51'i 4.1 milyar dolara satıldı.)
 

2004 yılında yapılan ilk ihaleden sonra Efremov'a, Rus Tatneft şirketinin de ortak olduğu, Zorlu grubunun kurulacak yeni şirketin sermayesine yüzde 50 oranında katılacağı açıklandı.
 

Petrol-İş Sendikası, Efremov'un şemsiyesi altında kara para aklayan şirketlerin yer aldığını ve de mali durumu zayıf olan Rus Tatneft'in bu şirkete ortak olduğunu belirterek ihalenin iptali için idare mahkemesinde dava açtı. Mahkeme yürütmeyi durdurma kararı verdi. Ardından ihaleyi esastan iptal etti.
 

Efremov Tatneft olayı Milliyet'te 2004 yılında geniş olarak incelendi. Milliyet Ekonomi'den Songül Hatısaru, Efremov ve Tatneft'in izini sürmek için yurtdışında araştırmalar yaptı. İzlenimleri Milliyet Ekonomi'de 23 Şubat 2004 tarihinde yayımlandı.

Mahkeme kararından sonra Milliyet'te Melih Aşık şunları yazdı:

Sendika olmasa iş bitmişti

"Türkiye'nin en büyük üç kuruluşundan biri olan Tüpraş'ın üçte ikisini devlet satışa çıkarıyor. İhaleyi merkezi Almanya'da bulunan Efremov-Kautschuk GMBH kazanıyor.

Ne var ki şirket, ticaret sicilinde gösterilen adreste, "Neu-Anspach, Eisenbachweg 41" adresinde bulunamıyor. Orada dünyadan habersiz bir aile oturuyor. Efremov'un bir tabelası bile yok...

Skandal sürüyor... İhale şartnamesinin 9. maddesine göre, "Teklif sahibinin son üç yıla ait mali tabloları vermesi" şart...

Ne var ki ihaleye katılan Efremov Kautschuk GMBH şirketinin yüzde 49 hissesini elinde tutan (tabela şirketlerinin bulunduğu) Virginia Adaları adresli Renix Finance Corporation'a ait bilgiler ihale dosyasında yer almıyor.

Diğer ortak Esre'nin sermayesinin yüzde 71.9'u Tatneft'e ait. Tatneft dışında kalan ortaklarının kim olduğu da bilinmiyor. Dolayısıyla Efremov Kautschuk GMBH şirketinin ciro, kapasite, üretim, sermaye ve mali yapısı hakkında bilgi edinmek mümkün olmuyor...

Tüpraş gibi stratejik bir kuruluşun, adresi, mali yapısı, ortakları belli olmayan bir kuruluşa, ihale koşullarına aykırı olarak satışına bir mahkeme nasıl onay versin?"

Hep birlikte izleyeceğiz... Bakalım bu defa Petrol-İş'in açtığı dava nasıl sonuçlanacak?