• industriAll global
  • industriAll europe
  • Retun See
  • Petrol-İş Kadın Dergisi
Belgesel: Petrol-İş Tarihi

BOTAŞ özelleştirilemez

Özelleştirme İdaresi Başkanı (ÖİB) Metin Kilci'nin hükümetin özelleştirme planlarına ilişkin açıklamaları çeşitli basın organlarına yansımıştır. Açıklamalarda, ÖİB'nin kamuda özelleştirilecek sektörleri ve birimleri incelediği, söz konusu kuruluşların hesaplarına, yapılarına ve mevzuatlarına bakıldığı belirtilmektedir.

28.11.2008

Sayın Kilci, BOTAŞ dahil, madencilik ve enerji sektöründe çok sayıda özelleştirilecek kuruluşun olduğunu da belirtiyor. Haberlerde, özelleştirilmesinin er ya da geç gündeme geleceği söylenen kuruluşlar, BOTAŞ, TKİ, TTK, Eti Maden, MKE, Çaykur ve PTT olarak sıralanmaktadır.
 

ÖİB'nin açıklaması talihsizlik, asıl yapılması gereken özelleştirmelerin durdurulmasıdır

Tüm dünyayı etkileyen ekonomik krizin ülkemize çıkardığı faturanın arttığı bir dönemde, meşruiyeti ve işlevi sorgulanır hale gelen ÖİB'den gelen bu açıklama, büyük bir talihsizliktir. Çünkü krizin derinleşmekte olduğu bu dönemde gündeme asıl gelmesi gereken, özelleştirme uygulamalarının durdurulması ve ÖİB'in derhal tasfiye edilmesi olmalıdır.

 

Dünyada yaşanan büyük kriz, başta piyasaların en iyi şekilde ancak devletin ekonomiden elini çekmesi ile sağlanabileceği olmak üzere; özelleştirme uygulamalarının dayandığı tüm gerekçeleri geçersiz hale getirmiştir. Merkezinde özelleştirmelerin olduğu neo-liberal ekonomi politikalarının iflası, dünya kapitalizminin gelişmiş merkezlerinde artık, bizzat yetkililer tarafından itiraf edilmektedir.
 

Doğal gaz zamlarının sorumlusu BOTAŞ değildir

Sayın Kilci'nin ifade ettiği özelleştirilmesi planlanan kuruluşlar arasında BOTAŞ'ın isminin geçmesi ise son dönemde doğal gazda uygulanan politikalar ve çanak tutulan tartışmaların asıl amacını ortaya koymaktadır. Doğal gazda benimsenen yeni fiyatlandırma sistemi ile arka arkaya yapılan zamlarla, halkımıza enerji maliyetleri doğrudan yansıtılmaya başlanmıştır. Devletin, halkın ucuz ve güvenilir bir şekilde enerji kullanabilmesini sağlamakla yükümlü olduğu gerçeği ise gözlerden kaçırılmaktadır.

 

Doğal gaza yapılan zamlar ile ilgili başlayan tartışmalarda AKP hükümeti, gerekçeyi yeni fiyat mekanizmasına bağlamakta ve adres kuruluş olarak da BOTAŞ'ı göstermektedir. Kamuoyuna da BOTAŞ'ın içine düştüğü finansal güçlük işaret edilmektedir. BOTAŞ'ın gerek doğal gaz fiyatları, gerekse kuruluşun finansal durumuna ilişkin farklı önlemlere başvurmasına izin verilmeyerek, BOTAŞ ile halk karşı karşıya getirilmektedir. Hükümet, BOTAŞ'ın özelleştirilmesine uygun bir zemin hazırlamaya çalışmaktadır.

BOTAŞ, AKP'li belediyelerden ve KİT'lerden alacaklarını tahsil edemiyor

Oysa, alacaklarını tahsil edememesinin ve borçlarını ödeyemez duruma düşmesinin sorumluluğu BOTAŞ'ta değil, kuruluşun faaliyetlerini ve kararlarını siyasal rant elde etmek doğrultusunda yönlendiren AKP hükümetindedir. BOTAŞ uzun süredir izlenen yanlış politikalar ile; alacaklarını takip ve borçluları gözetim işlemleri konularında da güçsüz konuma getirilmiş, yönetsel zafiyet içerisine sokulmuştur. BOTAŞ, her yıl doğal gaz satışları artıyor olmasına rağmen, alacaklarını tahsil edemediği için borçlarını ödeyememektedir. Alacaklarının büyük bölümü KİT'ler ve yerel yönetimlere ait olan BOTAŞ'a en borçlu kuruluşlardan birisi de Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin iştiraklerinden EGO'dur. EGO, Ankara halkından doğal gaz faturalarını peşin olarak tahsil ederken, BOTAŞ'tan satın aldığı doğal gazın parasını ödememektedir! Kurulan bu tezgahın bir tarafı olan Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin hükümet partisi AKP'de olması ise kesinlikle tesadüf değildir.

 

BOTAŞ, bağımsız ve özerk bir yapıya kavuşturulmalı

Diğer yandan, 4646 Sayılı Doğal Gaz Piyasası Yasası ile BOTAŞ’ın sektörde tekel olma niteliği zaten ortadan kaldırılmış, BOTAŞ artık sadece ithalatçı ve iletim hatlarına sahip bir şirket haline getirilmiştir. Ayrıca yasaya göre, BOTAŞ’ın ithalattaki payı % 20’ye düşene kadar, ithalat lisansı devri yapılması, yani doğal gaz ithalat faaliyetinin neredeyse bütününün özel sektöre devri planlanmaktadır. Lisansların özel sektöre devri sonrasında BOTAŞ ve devlet, doğal gaz fiyat tarifelerini de artık belirleyemez duruma gelecektir. Kamu yararını değil, kârı merkeze koyan özel sektörün denetimine geçen doğal gazda fatura asıl o dönemde kabaracak, halkımız doğal gazı bugünden daha pahalı tüketecektir.

 

Bu nedenle BOTAŞ’ın değil özelleştirilmesi, siyasal rant mekanizmalarından uzak, bağımsız ve özerk bir şekilde ülke sanayisine ve halkımıza en ucuz şekilde doğal gaz temin edecek bir yapıya derhal kavuşturulması gerekmektedir. Bu yapının petrol ve doğal gaz sektöründe en sağlıklı şekilde ancak dikey entegrasyon ile sağlanabileceği bilinmelidir. Bu doğrultuda, TPAO ile BOTAŞ'ın kamuda birleştirilmesi de gündeme alınmalıdır.
 

Doğal gazda uygulamaya konan fiyat düzenleme mekanizması da, aynı şekilde gözden geçirilmeli ve enerjide maliyetlerin halka doğrudan yansıtılmasına son verilmelidir. Enerjide bağımlılığı artıran uygulamalar yerine, kamucu ve yerli bir enerji politikasının oluşturulması için adım atılmalıdır.

 

BOTAŞ'ta örgütlü bulunan Petrol-İş Sendikası, bugüne kadar olduğu gibi özelleştirme uygulamalarına karşı mücadelesini sürdürecek, halkımızın enerjiye en ucuz biçimde ulaşmasını sağlayacak kamucu enerji politikalarının hayata geçebilmesi için üzerine düşen sorumluluğu yerine getirecektir.

 

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
 

Petrol-İş Sendikası

Merkez Yönetim Kurulu adına

Mustafa Öztaşkın

Genel Başkan