• industriAll global
  • industriAll europe
  • Retun See
  • Petrol-İş Kadın Dergisi
Belgesel: Petrol-İş Tarihi

IndustriALL Program Koordinatörü Armelle Seby

IndustriALL'un Güvencesiz Çalışmaya Karşı Mücadelesinin 4 Yılı

10.06.2016

IndustriALL'un 2012'de kuruluşundan bu yana, güvencesiz çalışmaya karşı eylem örgütün politika ve kampanya gündeminin başında yer aldı. IndustriALL üyesi sendikaların dört yıl süren örgütlenme, toplu pazarlık, kampanya ve mücadele döneminden sonra, IndustriALL'un ikinci kongresi vesilesiyle, mücadelenin kazanımları ve geleceği üzerinde düşünüyoruz.
Son dönemde güvencesiz çalışma bütün dünyada giderek yaygınlaştı. Avrupa ve ABD'de işgücünün yüzde 70'i hâlâ sürekli ve doğrudan istihdama tabi olmasına rağmen, güvencesiz istihdam biçimleri artış gösteriyor. Ücretlerin düşük olduğu ülkelerde, serbest çalışma (şahsi istihdam), taşeron işçiliği ve geçici işçilik hâkim istihdam biçimleridir.

Güvencesiz çalışmadaki hızlı artış hem işletmelerden hem de hükümetlerden kaynaklanıyor. Şirketler esnekliği istihdamın koşulu olarak dayatıyor. Hükümetler ise ekonomik büyüme adına işgücü piyasasını kuralsızlaştırıyor ve güvencesiz ve düşük kaliteli işlerin yaygınlaşmasına olanak sağlıyor. Uluslararası rekabetin yüksek düzeylere vardığı ve üretim süreçlerinin taşeronlaştığı küresel ekonomide, maliyetlerin aşağı çekilmesi yönünde baskı var. Çokuluslu şirketler, özellikle tekstil ya da elektronik gibi sektörlerde, güvencesiz çalışmaya yol açan tedarik zinciri modelini dayatıyor. Teknolojik değişim işverenlerin esnekliği ve güvencesizliği daha da fazla dayatmasına olanak veriyor.

Güvencesiz çalışmaya karşı mücadele: IndustriALL'un ana stratejik hedefi
IndustriALL'un Haziran 2012'de Kopenhag'da yapılan kuruluş kongresinde, üye örgütler güvencesiz çalışmaya son verme kampanyasını oybirliğiyle kabul etti.
Bu küresel kampanya çerçevesinde, sendikalar İnsana Yakışır Çalışma İçin Küresel Eylem Günü olan 7 Ekim'de üyelerini eyleme geçirme konusunda anlaştı.

Küresel eylem gününe katılan üye sendikaların sayısı her yıl artıyor. Bu hem üye örgütlerin güvencesiz çalışmaya son verme ihtiyacına verdiği önceliğin hem de IndustriALL'un onur kırıcı istihdam sözleşmelerine son verme kararlılığının açık bir kanıtıdır.
 

IndustriALL genel sekreteri Jyrki Raina şöyle diyor:
“Güvencesiz çalışmanın sürekli yaygınlaşması sendikaların karşı karşıya olduğu en büyük tehditlerden biridir; sadece işçilerin iş güvencesine, ücret ve çalışma koşullarına değil, hakları için kolektif mücadele veren işçilerin örgütlenme kapasitesine de yönelik bir tehdit. IndustriALL için, güvencesiz çalışmaya karşı mücadele, örgütün küresel, endüstriyel ve bölgesel düzeydeki çalışmasıyla bütünleşmiş bir ana stratejik hedeftir.”
 

Güvencesiz çalışmaya karşı mücadele için örgütlenmek

Jyrki Raina şöyle diyor:

“Güvencesiz istihdamın yaygınlaşması, örgütlenme ve toplu pazarlık hakkına yönelik şirket saldırısının belirgin bir parçasıdır. Güvencesiz çalışmanın ayırt edici özelliği, sendikal hakların son derece sınırlı olması, hatta hiç olmaması, güvencesiz işçilerin sendikalaşmasının önünde çok sayıda önemli engel bulunmasıdır.”
IndustriALL’un güvencesiz çalışmaya son verme kampanyası, üye sendikaların güvencesiz işçileri örgütlemesini özendiriyor ve destekliyor. İsveç'ten Union to Union, Finlandiya'dan SASK, Norveç'ten LO, Hollanda'dan FNV, Belçika'dan ACV-BIE ve Fransa'dan FCE-CFDT'nin mali katkıda bulunduğu sendikal projeler, örgütlenme, toplu pazarlık ve kampanyalar konusunda eylem planları oluşturma ve uygulama kapasitelerini geliştirmek için üye sendikalara somut destek sağlıyor. Güvencesiz çalışmaya karşı mücadele, üye sendikalar arasında eylem birliğinin sağlanmasında önemli bir rol oynuyor.

Güvencesiz çalışma projesi çerçevesindeki etkinliklere katılan üye sendikalar, 2012'den beri on binlerce güvencesiz işçiyi örgütlediklerini bildiriyor. Sadece geçen yıl, üye örgütler 34.000 güvencesiz işçinin örgütlendiğini bildirdi
Sahraaltı Afrika'da, IndustriALL üyesi sendikalar şu altı ülkede 17.000 dolayında güvencesiz işçiyi örgütledi:  Togo, Kamerun, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Nijerya, Burkina

Faso ve Senegal.
Batı Afrika'da, geçici ve gündelikçi işçi kullanılmasını sınırlayan mevzuata rağmen, sözleşmeler düzenli olarak kötüye kullanılıyor. Senegal'de bazı kimya şirketlerinde, işgücünün tamamı gündelikçi işçilerden ya da geçici istihdam acentası işçilerinden oluşuyor. IndustriALL'un çabalarıyla, örgütçüler için bir eğitim programı hazırlandı ve üye sendikalar, hedef şirketlerde örgütlenme çalışmaları ve kampanyalar başlattı. 

Hindistan'da INMF genel sekreteri B.K. Das, “Sendikal güç üye tabanına bağlıdır. Taşeron işçilerini örgütlemeliyiz, onları sendikalaştırmalıyız, onlar için mücadele vermeliyiz ve gücümüzü artırmalıyız” diyor.
 

Hindistan'ın Pune kentinde şirketler daha az sürekli işçi istihdam ediyor ve daha çok sendikasız taşeron işçisi kullanıyor. Sürekli işçiler işten atılıyor ve aynı iş için, ama çok daha az ücretle geçici işçiler işe alınıyor.
Hindistan'da SEM (Shramik Ekta Mahasangh) federasyonu güvencesiz işçileri örgütleme mücadelesi veriyor. Taşeron işçileri sendikalaştıklarında baskı görüyor ve işten atılıyorlardı. SEM, bu durumla baş edebilmek için, Maharaştra eyaletinde Eylül 2014'te bu işçiler için Maharaştra Taşeron İşçileri Sendikası (MCWU) adlı ayrı bir sendika kurdu. MCWU, IndustriALL'un desteğiyle, örgütçüleri eğitimden geçirdi ve bir ayda 650 taşeron işçisini örgütledi. 
IndustriALL, üye örgütleri, ayrı sendikalar kurmaktan ziyade, güvencesiz işçileri örgütlemeye ve temsil etmeye teşvik ediyor. Fakat bu çok zorsa ve güvencesiz işçiler için ayrı bir sendika kurmak tek çözümse, sürekli işçilerin sendikalarının dayanışması ve desteği önemlidir. Bu sendikalar güvencesiz işçileri kendi işyerlerinde örgütlemek için gereken bilgiyi sağlayacaktır.
 

Toplu pazarlık önemlidir

2015'te, sadece proje çerçevesinde, IndustriALL üyesi sendikalar 10.000 güvencesiz işçiye sürekli işçi statüsü kazandırmayı başardı.
Son birkaç yıl içinde, çok sayıda örnek, IndustriALL üyesi sendikaların toplu sözleşmeyle güvencesiz işçilerin çalışma koşullarını iyileştirmeyi ya da güvencesiz işçileri toplu sözleşme kapsamına almayı başardığını gösteriyor. Bu örneklerin birçoğu IndustriALL'un “Güvencesiz Çalışmaya Karşı Toplu Sözleşme Stratejileri” adlı yayınında yer alıyor.
Kamerun'da, FENATICAM ve USTIC sendikaları, Cimencam işyerinde 600 taşeron işçisinin sosyal güvenlik sistemi kapsamına alınmasını sağladı.
Brezilya'da 2013'te FUP sendikası, Petrobras'la, güvencesiz işçilere ödeme yapacak bir güvenlik fonu kurulmasını öngören bir toplu sözleşme bağıtladı.
201'te Hindistan'da, INCWF, Digvijay Cement işyerinde taşeron işçileri için bir ikramiye elde etti, SMEFI ise Steel Authority of India Ltd.'de sürekli işçilere verilen sağlık hizmetlerinin benzerlerinden taşeron işçilerinin yararlanmasını sağladı. 
 

Yasa için ve yasaya karşı mücadele

Güvencesiz çalışmanın kullanılmasını sınırlayan ve etkin bir şekilde uygulanan yasalar önemlidir. 
Endonezya'da IndustriALL üyesi sendikalar, bilişim-iletişim teknolojisi ve elektronik, otomotiv, tekstil, çimento, gemi yapım ve sökümü, selüloz ve kâğıt, maden, kimya ve enerji sektörlerinde 500'den fazla işçiyi kapsayan bir araştırma gerçekleştirdi. Amaç, yürürlükteki yasalara aykırılıkla ilgili kanıtlar derlemekti. Görüşülen taşeron işçileri ile geçici işçilerin büyük bölümünün sözleşmeleri birçok defa yenilenmişti. Oysa yasa geçici sözleşmelerin sadece iki defa yenilenmesine izin veriyordu. İşçilerden bazıları kesintisiz 14 yıldan beri istihdam ediliyordu.
Güvencesiz işçilerin çoğunluğu şirketlerin asli işlerinde çalışıyordu. Oysa yasa güvencesiz işçilerin yapabileceği iş türlerini açıkça sınırlıyordu. Sendikalar yasaya uygunluğu sağlamak amacıyla yürütecekleri kampanyada bu verileri kullanacak.
Filipinler'de IndustriALL'a üye sendikalar, parlamentonun düzenli ve sürekli istihdamı özendirecek ve bütün sektörlerde yaygınlaşan güvencesiz çalışmayı, özellikle istihdam acentalarını engelleyecek bir yasa çıkarmasını sağlamak için ortak kampanyalar düzenliyor.
Brezilya'da ise IndustriALL üyesi sendikalar, taşeron işçiliğini tümüyle serbest bırakan bir tasarıyı Kongre'nin kabul etmesini engellemek için yıllardır bir kampanya yürütüyor. Sonunda işverenler Nisan 2015'te tasarının Temsilciler Meclisi'nden geçmesini sağladı. Tasarı metni şimdi oylanmak üzere Senato'da. Sendikalar ile sivil toplumun tasarıya yönelik  ortak muhalefetini IndustriALL başından beri destekliyor. Muhalefet hareketi Senato'daki oylamayı şimdiye kadar geciktirmeyi başardı.
IndustriALL'un sektör konferanslarına hazırlık çerçevesinde, üye sendikalar, sektörlerindeki güvencesiz çalışma konusunda bilgi alışverişi yapıyor. Anketlere verilen yanıtlar sürekli ve güvencesiz işçiler arasındaki ağır eşitsizlikleri gözler önüne seriyor. Bütün sektörlerde güvencesiz işçilerin çoğunluğu sürekli işçilerle aynı konumda tutulmuyor.
Güvencesiz işçilerin ücretleri daha düşük. Hindistan'ın Chennai (Madras) bölgesinde birçok otomotiv parça fabrikasındaki ücret yapısı, taşeron işçilerinin ücretlerinin sürekli işçilerinkinin sekizde biri dolayında olduğunu gösteriyor.
Madagaskar'daki Rio Tinto'da taşeron işçileri sürekli işçilerin maaşlarının dörtte birini alıyor.
Güvencesiz işçiler sürekli işçilerin yararlandığı sosyal korumadan yararlanmıyorlar. Güvencesiz işçiler, sürekli işçilere sağlanan sağlık hizmetleri gibi şirket sosyal yardımlarından çok seyrek olarak yararlanabiliyorlar.
Üye örgütlerin verdiği bilgilere göre, güvencesiz işçiler işyerlerinde sürekli işçilerin yararlandığı olanaklardan yararlanamıyor. Hindistan'da birçok şirkette ve Madagaskar Rio Tinto'da sürekli işçiler yemeklerini kantinde yerken, güvencesizler açık havada toz içinde yemek zorunda kalıyorlar. Filipinler'de, Cavite bölgesinde, elektronik ve tekstil sektörlerindeki taşeron işçileri paradan tasarruf etmek için sabahları işe yürüyerek giderken, sürekli işçiler şirketin servis araçlarından yararlanıyor.
Güvencesiz işçiler iş sağlığı ve güvenliği konusunda daha fazla riskle karşı karşıya ve genellikle daha fazla bedensel güç gerektiren, daha uzun süreli işlerde çalıştırılıyorlar. Daha az eğitim görüyorlar ve deneyimleri daha az.
Güvencesiz çalışma birçok küresel ve bölgesel şirketin ve sanayi ağının çalışmasında ana sorun haline gelmiştir.
2016'da Hindistan, Filipinler ve Endonezya'da çimento sektöründeki IndustriALL üyesi sendikalar, güvencesiz işçilerin örgütlenmesine öncelik veren ortak ulusal eylem planları kabul ettiler.
Özellikle Asya'da sektörde güvencesiz işçi kullanımı yaygındır. LafargeHolcim küresel ağı 7 Ekim 2015'te küresel bir eylem günü örgütledi. Avrupa, Asya, Afrika, Güney ve Kuzey Amerika'dan sendikalar, LafargeHolcim'in güvencesiz çalışmayı yaygın kullanma sorununu ele alması gerektiğini vurgulamak için mitingler, konferanslar ve toplantılar düzenledi. Son dört yılda Lafarge ve Holcim için çalışırken 300'den fazla insan öldü. Bu insanların yüzde 90 kadarı taşeronlar ya da üçüncü kişiler tarafından istihdam ediliyordu. 
Hindistan'da IndustriALL üyesi PCSS, LafargeHolcim'in ACC Jamul çimento tesisinde yıllar süren mücadeleden ve IndustriALL'un desteğiyle OECD'ye yapılan bir şikâyetten sonra, Ocak 2016'da önemli bir zafer kazandı. Varılan çözüm sonucunda, 1.000 taşeron işçisinin yarısına istihdam güvencesi sağlandı, taşeron işçisi maaşları çimento sektöründeki ulusal ücret anlaşmasında öngörülen düzeye gelecek şekilde yeniden düzenlendi, ayrıca taşeron işçilerine kıdem tazminatı paketi ve işten atılma halinde rehabilitasyon desteği sağlandı.
Güvencesiz çalışma IndustriALL'un Rio Tinto küresel kampanyasının öncelikli hedeflerinden biridir. Rio Tinto'da güvencesiz çalışmanın yaygın kullanımıyla ilgili sayısız ihlale dikkat çekilmiştir. Üye sendikalar güvencesiz işçileri aktif bir şekilde örgütlemektedir.
2013'te FISEMA, Madagaskar Rio Tinto'da 300 taşeron işçisini örgütlemeyi başardı. Avustralya'da ise CFMEU, Rio Tinto'nun bir işyerinde kiralık işçileri sürekli işçilerle birlikte örgütlüyor. Kiralık işçiler saat üzerinden istihdam edildiği ve kolayca işten atılabileceği için, bu zor bir örgütleme çalışmasıdır.

ILO'ya yönelik eylem

IndustriALL, güvencesiz çalışmanın uluslararası çalışma standartlarına saygıyı tahrip etmesi olgusunu ILO'nun tanıması için mücadele veriyor. ILO'da işçi grubunun desteğiyle yıllar süren çabalardan sonra, Şubat 2015'te IndustriALL'un katıldığı Standart Dışı İstihdam Biçimleri Üzerine Uzmanlar Toplantısı'nda ileriye doğru bir adım atıldı.
ILO'nun güvencesiz çalışmaya ilişkin tutumunu önemli ölçüde güçlendirme potansiyeli taşıyan toplantıda varılan sonuçlar arasında, ILO'nun güvencesiz çalışma konusunda veri derlemeye ve rapor hazırlamaya devam etmesi tavsiyesi de yer alıyor. Geçici istihdam ve istihdam statüsüne dayalı ayırımcılık konusunda gelecekte uzman toplantıları düzenlenmesi çağrısı yapan Uzmanlar Toplantısı, bu iki alanda uluslararası çalışma standartları geliştirilmesine olanak sağlıyor.
Kampanya ve kazanımlar
 

Jyrki Raina şöyle diyor:

“Kurucu küresel sendikalarımızın gerçekleştirdiği çalışmaya dayanan Güvencesiz Çalışmaya SON kampanyasının dört yıllık bilgi ve deneyim birikimi sayesinde, dünyanın dört bir yanındaki IndustriALL üyesi sendikalar, bütün biçimleriyle güvencesiz çalışmaya karşı koymaya hazır.
Güvencesiz çalışmaya karşı mücadele bitmedi, yakında zamanda da bitmeyecek. Ekim'de Rio de Janeiro'da yapılacak ikinci kongremizde, üye örgütlerimizden bir sonraki aşamaya geçerken küresel kampanyaya bağlılıklarını teyit etmeleri istenecek. Kongrede kampanyanın sayısız kazanımı üzerinde düşünecek ve önümüzdeki zorlukları aşmamız için gereken gücü toplayacağız.
Güvencesiz çalışmanın kök saldığı her yerde IndustriALL üyesi sendikaların işçilerin haklarını korumak için örgütleneceğinden, toplu pazarlık yapacağından, politik mücadele vereceğinden ve güçlerini birleştireceğinden emin olabiliriz.”
 

TANIKLIKLAR
 

Abdoulaye
Kimya sektöründe işçi, Senegal

2005'ten beri aynı şirkette gündelikçi işçi olarak çalışıyordum. Ayda 15 gün çalışıyordum, sosyal korumadan yararlanmıyordum, iş için gereken kişisel koruyucu donanımım yoktu. Ama 2014'ten bu yana, SUTIDS sendikasının mücadelesi sayesinde artık sürekli bir sözleşmem var. Bugün benim ve ailemin hayatı tümüyle değişmiş durumda: Gelirim yüzde 125 arttı. Eşimin ve dört çocuğumun tıbbi bakımının yüzde 60'ı şirket tarafından karşılanıyor. Kişisel koruyucu donanımım var. Sosyal güvenlik fonu eşime doğum öncesi ve doğumla ilgili danışmanlık hizmeti veriyor. Çocuklarım kurumun sağlık hizmetlerinden yararlanıyorlar. Kurum, ayrıca, doğumdan sonra eşime ve 18 yaşına kadar çocuklarıma her iki ayda bir sosyal yardımda bulunuyor.
Sonuç olarak, şimdi güvencesiz işçilerin savunulması için çalışıyorum. 
 

Haridas
Makine mühendisi, Hindistan

Çeşitli şirketlerde taşeron işçisi olarak 12 yıl çalıştım. Düşük ücretli, iş güvencesi, ulaşım ya da kantin olanakları ve gerekli güvenlik donanımı olmayan zor bir dönemdi. Taşeronun ya da şirket yönetiminin kölesi gibiydim.
Shramik Ekta Mahasangh'ın (SEM federasyonu) öncülüğünde, çalıştığım şirketteki 97 taşeron işçisinin tamamı sendikalaştı. Yönetimle uzun müzakereler sonucunda, sendika hepimiz için sürekli sözleşme talebini elde etti. İmzalanan anlaşma çerçevesinde, her taşeron işçisine 135 dolar ücret artışı, sürekli işçilerin yararlandığı sosyal güvenlik yardımları ve öbür bütün olanaklar sağlandı. Ben ve ailem için büyük bir değişiklik demekti bu. Artık iş güvencem var, ulaşım ve kantin olanaklarından yararlanıyorum ve çocuklarıma kaliteli bir eğitim sağlayabileceğim.

 

DUYURU...

GENEL BAŞKANIMIZ SÜLEYMAN AKYÜZ’ÜN FACEBOOK HESABI ÇALINMIŞTIR. GELECEK OLAN MESAJLARA VE PAYLAŞIMLARA LÜTFEN İTİBAR ETMEYİNİZ. ...
devamı